Mystieke sfeer rond Radio Kootwijk

Radio Kootwijk had altijd een wat magische klank. Een idee dat versterkt werd door de foto’s die van het bijna buitenaardse gebouw in de media verschenen. Na jaren van bijna achteloos langs het afslagbordje ‘Radio Kootwijk’ voorbij gereden te zijn in Apeldoorn werd het tijd om er zelf eens te gaan kijken. De eerste indruk die je als bezoeker krijgt is die van een Asterix en Obelix-dorpje, dat moedig stand houdt in de wereld van moderne media. Rond het historische zendstation staan namelijk de woningen van de voormalige beheerders en het personeel. In een enkel pand zit of zat een horeca-gelegenheid.

Dan het station zelf. Het blijkt zich als een soort fotomodel voorgedaan te hebben: Op beeld en gedrapeerd in de bosrijke omgeving zag het er op papier spannender uit dan in het echt. Het gebouw is kleiner dan gedacht en meer een betonnen kolos, dan een fraai gebouw. Maar dat is natuurlijk allemaal een persoonlijke mening. Het gebouw en de functie die het had hebben er wel voor gezorgd dat meer dan een eeuw het omliggende terrein bijna onaangetast is gebleven. Dat maakt Radio Kootwijk tot een prachtig startpunt voor een wandeling of fietstocht.

Het verhaal achter het bijzondere gebouw valt te lezen op panelen bij de oprit naar het pand. Daarop o.a. deze teksten: “Rond 1900 wordt de vraag naar betrouwbare radioverbindingen met onze toenmalige koloniën steeds groter. Na uitvoerig onderzoek door PTT-ingenieurs blijkt het mogelijk om de 12.000 km tussen Nederland en de Indische archipel te overbruggen met radio-telegrafie via de lange golf (morseseinen). In 1918 krijgt architect J.M. Luthmann opdracht voor de bouw van een zendergebouw met bijgebouwen en een watertoren (voor koelwater voor de zender). De eerste radiotelegrafieverbinding kwam tot stand op 5 mei 1923. Het zendergebouw – nu een rijksmonument – is één van de meest uitgesproken voorbeelden van Art Deco betonarchitectuur in Nederland.”

Vanaf 1928 werd het voor het publiek mogelijk om te bellen met Indië, maar dat was wel een kostbare aangelegenheid: 3 minuten bellen voor 33 gulden, destijds een gemiddeld weekloon. De invoering van satellietverbindingen maakt het station uiteindelijk overbodig, zodat het eind 1998 definitief wordt uitgeschakeld. Sinds 2009 is Radio Kootwijk eigendom van Staatsbosbeheer (zie ook).