Waar ooit 200 paarden vochten voor hun leven, wandel je nu in alle rust

Supersaai. Zo is de etappe van het Nederlands Kustpad tussen Ferwert en Sint Jacobiparochie in Friesland wel het best te categoriseren. Eerst 5 km vrijwel rechtdoor langs akkerranden en windmolens en daarna 11 km over een dijk, waar links en rechts van je in ieder geval dit voorjaar niks gebeurt.

Maar gelukkig bieden de auteurs van het boekje ‘Nederlands Kustpad deel 3’ uitkomst. Want ook al zie je er niks van, je kunt een gebied wel interessant maken door de verhalen die er over de ronde doen. Lopend over de dijk zag ik dit beschreven tafereel aan mijn ogen voorbij trekken:

“In november 2006 was het buitendijkse gebied de Noorderleech in Noord-Friesland wereldnieuws. Door een noordwesterstorm raakten meer dan 200 paarden in de buurt van Marrum ingesloten door het opkomende zeewater. Ruim 20 paarden overleefden het niet. Diverse reddingsacties om de dieren veilig op het droge te krijgen, mislukten. Pas na enkele dagen slaagde de ruitervereniging uit Marrum erin om de paarden te redden. Met behulp van lokpaarden volgde de hele kudde de amazones van de ruitervereniging over een uitgezet pad naar de vaste wal. In vijf minuten waren ze allemaal in veiligheid gebracht”.

Herdenking

“Na het paardendrama ontstond vanuit Doarpsbelang Marrum-Westernijtsjerk de wens om een wandelroute aan te leggen als eerbetoon aan de reddingsactie”, schrijft It Fryske Gea. “Samen met Sense of Place heeft het Doarpsbelang een zeven kilometer lange wandelroute achter de zeedijk bij Marrum aangelegd. Hier werd eerder het kunstwerk van Machiel Braaksma geplaatst: de hoefijzers op de grond die verwijzen naar de paarden die hier weer veilig aan land kwamen. Ook is er een fotokunstwerk van Marcel van Luit langs de wandelroute geplaatst op een hele unieke locatie, namelijk midden in de dobbe waar de paarden destijds vast kwamen te zitten. Het kunstwerk is alleen vanaf de rand te zien en ligt voor een deel onder water, afhankelijk van de waterstand. Van een afstand is het kunstwerk niet zichtbaar, het is ingepast in het landschap.”

Kweldercentrum

Vlakbij de hierboven beschreven plek ligt aan de landzijde van de dijk het onbemande Kweldercentrum Noarderleech. Het is een informatiecentrum van het It Fryske Gea over deze regio. Je kunt er alle dagen van de week van 8:30 tot 17:30 u. (dan sluit de deur automatisch…) terecht, maar het is vooral ingericht op bezoek door schoolkinderen. “Aan de rand van de Waddenzee ligt dit onbemande informatiecentrum van It Fryske Gea. Hier kun je genieten van de weidsheid, rust en stilte. Een ideale plek om heerlijk uit te waaien. Het gebied is als het ware een tankstation en kraamkamer ineen. Enorme aantallen vogels gebruiken het voedselrijke gebied om even bij te tanken tijdens de vogeltrek. Daarnaast is het een veilige plek om te broeden.”

In het centrum is er ook aandacht voor de Terp fan de Takomst, een kunstwerk dat even eerder ter hoogte van Blije achter de dijk ligt. Dit project, dat de oorspronkelijke functie is van een terp laat zien, is mede gerealiseerd door Sense of Place, een culturele ontwikkelorganisatie van voormalig Oerol-oprichter Joop Mulder.

Dijktempel

De terp is zo’n 80 meter breed en 5,7 meter boven NAP. De buitenkant van de terp is een cirkelvormige opgang. Tussen een zuilenrij van houten palen wandel je gestaag naar boven, van het maaiveld naar terphoogte. Zo ervaar je een 360-graden beleving. Je uitzicht op het uitgestrekte landschap verandert steeds, net als de kwelders die altijd in beweging zijn onder invloed van de getijden. 

Buiten het broedseizoen, tussen 16 juli en 14 maart, is de terp van dichtbij te ervaren. Een onverhard pad van 1,2 kilometer leidt je van de Zeedijk door de kwelders naar de nieuwe terp.

Een ander kunstwerk is de Dijktempel van kunstenaar Ids Willemsma. Dat staat op de zeedijk bij Marrum. Het tempeltje is in 1993 geplaatst ter gelegenheid van het op Deltahoogte brengen van deze Friese zeedijk.