Den Haag toont dat deftig en frivool prima samen gaan
Ze zitten in een kring op de grond. Op een open plek in het bos. ,,En strek nu je rechterbeen zo ver mogelijk naar voren als je kunt”. Het is een yoga-les in de vroege morgen. Rustig en onverstoorbaar gaan de vrouwelijke cursisten door, terwijl de plantsoenmedewerkers rondom hen landgoed Ockenburgh bij Den Haag klaarmaken voor een nieuwe dag.
Dit is het beeld van het begin van mijn wandeling langs de kust vandaag. Ik leg een nieuw puzzelstukje van de reeks in het Nederlands Kustpad, dat zich uitstrekt van hoekje Groningen naar uiterste puntje Zeeland. Het blijkt een gevarieerde en leerzame dag te worden. Loop in gedachten met me mee.
Omstreeks 1650 kocht de dichter en medicus Jacob Westerbaen het woeste duinlandschap ten zuiden van Den Haag en stichtte landgoed Ockenburgh. Uit opgravingen blijkt echter dat er in de bronstijd al bewoners waren. De geschiedenis van het Landgoed kent een grillig verloop met diverse eigenaren. Omstreeks 1840 veranderde de formele tuin in een landschapstuin. Sinds 1889 is de indeling van de tuin niet meer aangepast, zo leert de geschiedenis.
Villa Ockenburgh was van 1947-1996 ‘de grootste jeugdherberg van Europa’, meldt de site ‘Dag van het Kasteel’. Daarna stond het 22 jaar leeg en verviel het tot een spookhuis. Er was geen interesse om het commercieel te her-bestemmen. In 2021 schreven buurtbewoners zelf een plan om de buitenplaats te redden op basis van participatie. Ze richtten een stichting op. Stichting tot behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh is sinds 2018 eigenaar. En pas sinds 2020 is er ook een prachtig restaurant te vinden in het landhuis.
Beknopte inhoud
Hemelbestormer
Het landgoed, waar decennia geleden ook een Romeins fort was gevestigd, blijkt uitnodigend te zijn voor sportieve activiteiten. Tal van hardlopers maken hun kilometers door het parkgebied. Ze testen zichzelf door de klim op een duin richting de zee.
Daar is bij Kijkduin ook een ‘krater’ te vinden, waarin twee mensen tegelijkertijd in het duister naar de sterrenhemel kunnen kijken zonder last te hebben van omgevingslicht. Het is het kunstwerk ‘Hemels Gewelf’ van James Turrell, dat werd geopend in 1996.
Het kunstwerk bestaat uit een ellipsvormige aarden wal met een doorsnede van 40 bij 30 meter. Doordat de krater aan de buitenkant met helmgras is bekleed, gaat hij geheel op in zijn omgeving. De bezoeker kan de krater via een zes meter lange tunnel betreden.
Doggie-wash
De wandeling voert daarna verder richting het strand, maar juist voor het zand slaan we rechtsaf en zullen de rest van deze 18 km lange etappe ook geen moment langs de vloedlijn lopen. Met enige verbazing kijk ik naar de schitterende appartementen die op een steenworp afstand van de kust worden opgetrokken. Ze blijken van de hand te gaan voor een prijs van bijna 1,8 miljoen euro voor een woonoppervlak van 163 vierkante meter.
Als je dan zoveel geld hebt neergeteld wil je natuurlijk ook geen vieze, modderige hond in je huis. Als je dan samen bent wezen uitwaaien dan kun je vlak voor je deur gebruik maken van een hondwasmachine. Het apparaat heeft een uitgebreide keus aan mogelijkheden, maar de minimale prijs is 7,50 euro per wasbeurt.
Atlantikwall
Uit de beschrijving in het bijbehorende boekje van het Nederlands kustpad leer ik dat Kijkduin eigenlijk van oorsprong ’the place to be’ was voor de Haagse rijken en dat die rol pas later is overgenomen door Scheveningen. Van de grandeur van Kijkduin was echter weinig over nadat de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog begonnen met de realisatie van hun plannen voor de Atlantikwall.
,,Vlakbij de boulevard van Kijkduin ligt onder de duinen een verborgen gangenstelsel, een deel van het complex Widerstandsnest 67 HL. Het grootste deel van dit enorme complex is gesloopt voor de aanleg van het winkelcentrum en de achterliggende flats. In het duin achter het NH Atlantic Hotel resteert echter nog circa honderddertig meter tunnel met zes aangesloten bunkers. In dit gedeelte van het complex bevond zich onder andere de Flugwache, een onderdeel van de Luftwaffe die het luchtruim moest afspeuren naar vijandelijke vliegtuigen”, meldt het Atlantikwall Museum over de plek die ik passeer. Zo te zien worden er nu nog herstelwerkzaamheden aan een uitkijkpunt verricht. Behalve een bordje is er dan ook niet veel te zien van dit complex.
Jutters
Jutters zijn natuurlijk altijd al verbonden geweest met de zee. Zo ook bij Kijkduin. Daar is direct na het bunkercomplex een wonderlijk gebouwtje te zien. Geheel en al opgetrokken uit materialen die na ruw weer bij de zee gevonden zijn. Het is de ‘Jutterskeet’, waar je (met enige moeite, want geen telefoon of email) ook een kinderfeestje kunt laten houden.
,,Op zaterdag- en zondagmiddag kun je Ome Jan en Hulpjutter Rob vinden bij hun Jutterskeet in Kijkduin. Behalve als het slecht weer is natuurlijk… want dan moet er gejut worden! (…) Bij de Jutterskeet kun je van alles doen. Leen een netje om te gaan vissen in zee of ga op zoek naar schatten met een heuse metaaldetector. Ome Jan verkoopt ook strandspeelgoed én originele jutterscadeautjes, zoals een flesje pure zeelucht. Wie zou daar nou niet blij van worden?”, schrijven ze op DenHaag.com enthousiast.
Westduinpark
Wie nog twijfelt over de schoonheid van Nederland zou eens op een doordeweekse dag door het Westduinpark moeten wandelen. Het wordt omschreven als ‘een van de grootste natuurgebieden van Den Haag’. En imposant is het zeker. Wandelend richting stadscentrum kijk je links over een prachtig duingebied. Het zou een schilderij waard zijn.
Het schijnt hier overigens niet altijd zo mooi geweest te zijn. ,,De oorlog en de eerdere omvorming tot park leidde in de loop der jaren tot een ernstige aantasting van de unieke duinbiotoop. Om deze tegen te gaan zijn er tussen 2011 en 2013 grootschalige natuurherstelwerkzaamheden uitgevoerd: bomen en struiken die niet in het duinlandschap thuishoren zijn deels verwijderd, er werden stuifduinen gecreëerd, en er zijn Schotse hooglanders uitgezet om het Westduinpark open te houden”.
Scheveningen
En dan komt er op deze wandeling abrupt een eind aan de natuur en loop je langs de haven van Scheveningen richting het strand. Het havengebied staat vol met horecagelegenheden. Misschien dat het er zomers gezellig is, maar dat gevoel geeft het in het voorjaar niet. Verrassend is dat je er ‘ribs’ kunt huren, speedboten waarmee je met een groot gezelschap op hoge snelheid de Noordzee op kunt. Volgens het bedrijf een prima manier om bijvoorbeeld een bedrijfsuitje of vrijgezellenfeest te houden. Het idee is dat je (met twee boten) racet over de zee.
Vervolgens kom je op de boulevard van Scheveningen. Voor veel Nederlanders waarschijnlijk een bekend stukje. Je komt dan onder andere langs ‘Sprookjesbeelden aan zee’, een plek voor veel selfies. De beelden zelf zijn eigenlijk een uitnodiging om het achterliggende museum Beelden aan Zee te bezoeken. Op het in 2004 aangelegde buitenterras staan 23 sprookjesbeelden, waarvan een paar wel bevreemdend zijn. ‘Op het eerste gezicht zien de beelden er vrolijk uit, maar bij nadere beschouwing blijken de sprookjes griezelig en soms grimmig’, concludeert het museum dan ook zelf.
Wim Kan
Lego blijft ongekend populair, dat kan wel geconstateerd worden na het passeren van de rij van ouders die met hun kinderen het Legoland Discoverycentrum in willen. Geen goedkoop uitje. Voor 21 euro per persoon mag je 2,5 uur naar binnen… Er zijn combinatietickets mogelijk met het naastgelegen Sea Life.
En als je dan de Pier passeert is het rechtsaf om het monumentale Kurhaus heen en dan sta je opeens oog in oog met cabaretier Wim Kan en zijn vrouw. Het beeld blijkt hier dankzij een soort reddingsactie terecht gekomen te zijn. Het stond oorspronkelijk in Amsterdam, maar moest daar wijken vanwege een renovatie van het Leidseplein.
,,Oorspronkelijk is het beeld gemaakt voor het Leidseplein in Amsterdam ter herinnering aan de oprichting van het ABC-cabaret. Dat was in 1986, het jaar van de eerste onthulling, vijftig jaar geleden. In 1997 ging het Leidseplein dusdanig op de schop dat er voor het beeld geen plaats meer was. Na een brede publiek discussie over de vraag of het beeld wel voldoende kwaliteit bezat om aan de grandeur van het echtpaar te voldoen, heeft het uiteindelijk bij het Scheveningse Kurhaus een nieuw onderkomen gevonden. Daar onthulde Paul van Vliet het beeld op 19 december 1997″, zo schrijft de site Buitenkunst Den Haag.
Parkenpracht
De wandeling gaat verdere richting het centrum van de Hofstad. Opmerkelijk is de hoeveelheid parken die de stad rijk is. Sommige zouden zo een vergelijking met Central Park in New York kunnen doorstaan. Je komt onder andere door het Westbroekpark en de Scheveningse Bosjes en loopt vervolgens langs imposante ambassadegebouwen (dat van Denemarken lijkt wel bijna een paleis; zouden ze in élk land zo’n groot gebouw hebben?). En na een wandeling langs het beroemde Hotel Des Indes en over het Lange Voorhout komen we bij de Hofvijver, waar een drijvende kunsttuin te zien is.
De diepere gedachten achter deze kunst zijn een mooie manier om deze wandeldag af te sluiten: ,,Het opblaaswerk van Sigrid Calon verwijst naar het ‘torentje van de premier’. Dit achthoekige gebouw dateert vermoedelijk uit de eerste helft van de veertiende eeuw en diende als zomerprieel van de graven van Holland. Calons ontwerp herinnert aan de symboliek van die oorspronkelijke functie en de openheid die ze graag in de politiek zou terugzien.”
Eerdere afleveringen uit deze serie:
Misschien vind je dit ook leuk?
Waar ooit 200 paarden vochten voor hun leven, wandel je nu in alle rust
Sander Lindenburg
Quote: "Als je vakantie tot zijn essentie terugbrengt dan is dat voor mij "bergen en/of zee". Als dat in de buurt te vinden is (maakt niet uit waar), dan vind ik dat prima." Sander Lindenburg begon in 2005 met deze site over reisnieuws en triptips. De basis vormt de oorspronkelijke website www.grenzeloos.nl, die in het jaar 2000 werd gebruikt voor een wekelijkse krantenserie voor Wegener-kranten over een trip 'langs de rand van Nederland'. Sander is professioneel journalist sinds 1978. Hij bezocht (herhaaldelijk): Frankrijk, België, Duitsland, Engeland, Denemarken, Noorwegen, Zweden, Tsjechië, Polen, Oostenrijk, Zwitserland, Italië, Spanje, Portugal, Marokko, Griekenland, Hongarije, Ierland, Vaticaanstad, San Marino, Liechtenstein, Monaco, Andorra, Kroatië, Slovenië, Servië en de Verenigde Staten van Amerika.
